Πιο κάτω επισυνάπτονται οι πρακτικές προτάσεις του Χαράλαμπου Θεοπέμπτου, Επιτρόπου Περιβάλλοντος, οι οποίες κατατέθηκαν πριν δύο εβδομάδες στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού σχετικά με τις Πράσινες Θέσεις Εργασίας και την Οικονομική Ανάπτυξη.
Στο κείμενο υπάρχουν παραδείγματα από άλλες χώρες και πολλές προτάσεις που δημιουργούν θέσεις εργασίας που αφορούν διάφορα θέματα. Ορισμένες προτάσεις δεν απαιτούν επιπλέον κόστος για το κράτος και στο τέλος του κειμένου θα βρείτε και τις πιο κάτω συνοπτικές προτάσεις.
Πρακτικές προτάσεις για την Κύπρο:
- Με βάση τη νομοθεσία για την Ενεργειακή Απόδοση κτηρίων, όλα τα καινούργια κτήρια πρέπει να κατασκευάζονται με ελάχιστες προδιαγραφές θερμομόνωσης. Ο μηχανικός του έργου υποβάλει την ενεργειακή μελέτη του μαζί με την πολεοδομική του άδεια. Με βάση αυτή τη μελέτη εκδίδεται και το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης του κτηρίου χωρίς να υπάρξει η δυνατότητα από πλευράς κυβέρνησης να ελέγχει όλα τα υπό κατασκευή κτήρια. Αν όμως με την υποβολή της αίτησης καταβληθεί από τον ιδιοκτήτη του κτηρίου και ένα ποσό ανάλογα με το κτήριο (π.χ. €150 για μια κατοικία) τότε η έκδοση του τελικού πιστοποιητικού για την Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων μπορεί να εκδίδεται από ειδικά εκπαιδευμένους ιδιώτες επιστήμονες μετά από επίσκεψη στο εργοτάξιο και με την συμπλήρωση της κατασκευής. Ένα τέτοιο διάταγμα θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας σε πολλούς νέους και άνεργους επιστήμονες.
- Να επισπευσθεί η εφαρμογή της πρόνοιας του πιο πάνω νόμου για την ενεργειακή απόδοση κτηρίων και ιδιαίτερα το μέρος που αφορά τον έλεγχο των μεγάλων συστημάτων θέρμανσης και ψύξης. Εφόσον αυτό θα δημιουργήσει κινητικότητα στην αγορά με μηδαμινό κόστος στο δημόσιο.
- Χορηγίες για αλλαγή παλαιών συστημάτων θέρμανσης (π.χ. 20 χρόνων) σε σπίτια λόγω της χαμηλής τους ενεργειακής απόδοσης. Ένα παλιό σύστημα έχει αποδοτικότητα πολύ πιο χαμηλή από τα μοντέρνα συστήματα (π.χ. ένα σύστημα 25 χρονών έχει αποδοτικότητα 50% ενώ ένας καινούργιος βραστήρας θέρμανσης έχει αποδοτικότητα που ξεπερνά το 92%). Τα συστήματα αυτά είναι πολλά σε αριθμό και η αλλαγή τους θα έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση των ρύπων και τη λιγότερη κατανάλωση καυσίμων. Με τη σωστή επιχορήγηση σε άτομα χαμηλών εισοδημάτων και δανεισμό μειωμένου επιτοκίου μπορούν να επιτευχθούν σημαντικές εξοικονομήσεις αλλά θα δημιουργηθούν και πάρα πολλές δουλειές στην αγορά, σε τεχνίτες, υδραυλικούς μηχανολόγους κλπ.
- Να εκπαιδευτούν και πιστοποιηθούν εταιρείες και άτομα για διενέργεια ελέγχων και παροχή συμβουλών σε ιδιωτικές εταιρείες με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Αυτό θα δώσει ευκαιρίας σε νέους και μικρές εταιρείες με σχεδόν μηδαμινό κόστος για την κυβέρνηση και με μεγάλο περιβαλλοντικό όφελος. Η πρόνοια αυτή υπάρχει σε νομοθεσία για τους ενεργειακούς ελεγκτές και εταιρίες ενεργειακών υπηρεσιών και ακόμη δεν έχουν εκδοθεί οι διαδικασίες πιστοποίησης / αδειοδότησης.
- Να τροποποιηθούν οι Πολεοδομικοί κανονισμοί ούτως ώστε να επιτρέπεται η εγκατάσταση οικιακού τύπου ανεμογεννητριών.
- Υποχρεωτική εγκατάσταση φωτοβολταικών από ένα εμβαδό κτηρίου και πάνω. Κτήρια για παράδειγμα με εμβαδόν μεγαλύτερο από π.χ. 500 να είναι υπόχρεα να εγκαθιστούν φωτοβολταικά συστήματα των π.χ. 5Kw.
- Να εισαχθεί και στην Κύπρο το Net Metering. Αυτό θα δώσει μεγάλη προώθηση σε μικρά αιολικά, φωτοβολταικά και συστήματα συμπαραγωγής.
- Να γίνει αυστηρότερη εφαρμογή της νομοθεσίας που επιβάλει σε κτηνοτροφικές μονάδες την επεξεργασία των λυμάτων τους. Αυτό θα δώσει επιπλέον ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές και θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας σε ένα σχετικά καινούργιο τομέα για την Κύπρο.
- Να γίνεται ξεχωριστή συλλογή από των οργανικών αποβλήτων και η προώθησή τους σε μονάδες παραγωγής ενέργειας από βιοαέριο. Υπάρχουν 10 τέτοιες μονάδες στην Κύπρο.
- Να προωθηθεί η κεντρική κομποστοποίηση.
- Εταιρείες που συνεργάζονται με το Δημόσιο να πρέπει να αποδείξουν μια έντονη Εταιρική περιβαλλοντική Δραστηριότητα για να μπορούν να διεκδικούν κυβερνητικά συμβόλαια.
- Να προωθηθεί η δημιουργία ιδιωτικών συνεργείων για συμβουλές και πιστοποίηση της υγείας του δικτύου υδροδότησης εντός των ιδιωτικών περιουσιών. Αυτό θα μειώσει τη ζήτηση νερού, θα μειώσει τις διαρροές και θα δημιουργήσει μια θετική κινητικότητα στην αγορά για νέο εξοπλισμό. Μεγάλες κατοικίες και κτήρια θα πρέπει να υποχρεωθούν μέσα σε ένα λογικό χρονικό διάστημα να έχουν κάνει έλεγχο και να έχουν εφαρμόσει μέτρα μείωσης της κατανάλωσης νερού.
- Αλλαγή δικτύων υδροδότησης που παρουσιάζουν μεγάλες απώλειες.
- Επίσπευση – όχι αναβολή – των κεντρικών συστημάτων αποχέτευσης που θα δώσουν μεγάλες ποσότητες νερού σε περιοχές που τώρα δεν διαθέτουν νερό για άρδευση. Η σταθερή ποσότητα νερού θα δώσει νέες δραστηριότητες στην περιοχή.
- Να δοθεί διορία π.χ. 2 ετών μέσα στην οποία όλες οι εξωτερικές πισίνες να εγκαταστήσουν σκέπαστρο.
- Να ξεκινήσει εφαρμογή σχεδίου καθαρισμού της υπαίθρου από ογκώδη απόβλητα το οποίο έχει δύο σοβαρά πλεονεκτήματα: (α) θα καθαρίσουμε το κυπριακό ύπαιθρο από ένα μέρος των πολλών αποβλήτων που είναι διάσπαρτα και (β) τα λεφτά που θα ξοδευτούν με λίγη προσοχή θα καταλήξουν σε βιοπαλαιστές. Από τις μελέτες που έχουν γίνει υπάρχουν 1000 περίπου χώροι με ογκώδη απόβλητα και χρειάζονται 10000 διαδρομές αυτοκινήτων για να μεταφερθούν στην ανακύκλωση.
- Να προωθηθεί το συντομότερο η ανακύκλωση των αποβλήτων κατασκευών, των ελαστικών και η διαχείριση του αμιάντου.
- Να προωθηθούν οι λαϊκές λαχαναγορές ιδιαίτερα σε περιοχές που γειτνιάζουν με αγροτικές περιοχές όπως πχ. Παραλίμνι, Αγία Νάπα.
- Να υποχρεωθούν ξενοδόχοι, γήπεδα, στρατόπεδα, σχολεία και δημόσια κτίρια να αφαιρέσουν τα παλιού τύπου ουρητήρια αντρών που καταναλώνουν άσκοπα τεράστιες ποσότητες νερού, είτε με άνυδρα ουρητήρια είτε με αυτόματο σύστημα. Το κάθε ένα από αυτά μπορεί να σπαταλά μέχρι και 1000 λίτρα πόσιμου νερού την ημέρα. Η εργασία αυτή θα εκτελεστεί από μικρές εταιρείες και ελεύθερους επαγγελματίες.
- Να προχωρήσει το συντομότερο δυνατό η έκδοση του διατάγματος που αφορά τα προσόντα όσων λαμβάνουν μέρος στην εκπόνηση Μελετών Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον. Η έκδοση του διατάγματος που καθυστερεί για χρόνια θα δώσει ευκαιρίες εργοδότησης σε νέους επιστήμονες σε ένα τομέα με δυσκολίες εργοδότησης και με συνεχώς αυξανόμενους αριθμούς. Φυσικά το όφελος για το περιβάλλον θα είναι πολλαπλό εφόσον θα αναβαθμιστεί σοβαρά το επίπεδο των μελετών.
- Τα μεταχειρισμένα λάδια της κουζίνας μπορούν εύκολα να μετατραπούν σε βιοντίζελ. Θα πρέπει να οργανωθεί σύστημα συλλογής των λαδιών αυτών από ξενοδοχεία, κατοικίες και εστιατόρια για να προωθηθούν στις εταιρείες επεξεργασίας. Το όφελος είναι πολλαπλό, τα λάδια προκαλούν ζημιά στα αποχετευτικά συστήματα, υπάρχουν πολλοί μικροί βιοτέχνες που ασχολούνται με την επεξεργασία τους και η χρήση του βιοντίζελ θα συνεισφέρει στη μείωση των ρύπων.
- Να χρησιμοποιηθούν ειδικά εκπαιδευμένοι και πιστοποιημένοι εξωτερικοί επιθεωρητές για περιβαλλοντικά θέματα που θα πληρώνονται με βάση τις επιθεωρήσεις που έχουν κάνει.
- Με βάση κυπριακή νομοθεσία, θα πρέπει το 2010 να μειωθούν κατά 25% τα οργανικά απόβλητα που καταλήγουν σε σκυβαλότοπους. Ένα μεγάλο ποσοστό θα καλυφθεί από τους ΧΥΤΥ αλλά η συλλογή τους θα βοηθήσει και στην παραγωγή ενέργειας, στη μείωση των αποβλήτων και θα δημιουργήσει πολλές θέσεις εργασίας σε ολόκληρο το νησί. Αυτό γίνεται ήδη από το 2006 στην ΕΕ γι αυτό υπάρχουν καλά παραδείγματα για μελέτη.
- Να προωθηθεί η εγκατάσταση συστημάτων συλλογής του νερού της βροχής για χρήση σε πλυντήρια, αποχωρητήρια ή ακόμη και για πλύσιμο των ρούχων.
- Η εγκατάσταση ολικής επεξεργασίας οικιακών λυμάτων θα πρέπει να είναι υποχρεωτική σε όλες τις υπάρχουσες μεμονωμένες κατοικίες με μια διορία εφαρμογής π.χ. 3 χρόνων.
- Θα πρέπει οι κύπριοι αγρότες και οι βιομήχανοι κυπριακών προϊόντων να οργανώσουν εκστρατείες "αγοράζετε κυπριακά".